روکش نسوز و بست پلاستیکی لوله مقاوم در برابر حریق چیست؟
روکش نسوز و بست پلاستیکی لوله مقاوم در برابر حریق؛ انتخاب مهندسی برای ایمنی پایدار
در سال ۲۰۲۳، بر اساس داده‌های منتشرشده توسط National Fire Protection Association (NFPA)، بیش از ۳۷٪ از آتش‌سوزی‌های صنعتی ناشی از گسترش حرارت در مسیر کابل‌های تاسیساتی بوده است. این آمار تأکید می‌کند که استفاده از محصولات مقاوم در برابر حریق مانند روکش نسوز و بست پلاستیکی لوله ضدحریق نه‌تنها ضروری بلکه حیاتی است. مجموعه Obo Iran با تکیه بر فناوری‌های روز اروپا، محصولاتی را ارائه می‌دهد که هم استانداردهای جهانی را پاس می‌کنند و هم در پروژه‌های زیرساختی ایران عملکردی اثبات‌شده دارند.
تعریف تخصصی و نقش کلیدی روکش نسوز
روکش نسوز لوله، یک لایه سیلیکونی یا الیاف شیشه‌ای تقویت‌شده با پوشش ضد شعله است که از تماس مستقیم حرارت با سطح لوله جلوگیری می‌کند. مهندسان شرکت Obo از فرمولاسیون سیلیکون HT (High Temperature) با مقاومت حرارتی تا ۱۲۰۰ درجه سانتی‌گراد استفاده کرده‌اند. این ترکیب دقیقاً با استاندارد EN 45545-2 اروپایی در حوزه حفاظت در برابر آتش هم‌راستا است.
برخلاف لوله‌های معمولی که در دمای بالای ۳۰۰ درجه دچار ترک و شکستگی می‌شوند، روکش‌های تولیدی Obo تا ۹۰ دقیقه در تماس مستقیم با شعله پایدار می‌مانند. این زمان برای تخلیه اضطراری در پروژه‌هایی مثل ایستگاه‌های مترو یا تونل‌های شهری، اهمیت استراتژیک دارد.
مشخصات فنی بست پلاستیکی لوله مقاوم در برابر حریق
روکش نسوز و بست پلاستیکی لوله مقاوم در برابر حریق بست‌های پلاستیکی مقاوم در برابر حریق، از پلی‌آمید تقویت‌شده با فایبرگلاس ساخته می‌شوند. متخصصان Obo در آزمایشگاه DIN CERTCO آلمان موفق شده‌اند مقاومت فشاری این بست‌ها را در دمای ۸۵۰ درجه سانتی‌گراد به مدت ۳۰ دقیقه حفظ کنند. این عملکرد دقیقاً با تست استاندارد ISO 834 مطابقت دارد که رفتار مصالح در آتش واقعی را مدل‌سازی می‌کند.
ساختار این بست‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده که در دمای بالا، چقرمگی خود را حفظ کرده و مانع از ریزش ناگهانی لوله می‌شود. همچنین به لطف طراحی انقباضی ویژه، در طول افزایش دما از انبساط و پارگی لوله جلوگیری می‌کند.
مهندسین برق صنعتی همیشه خرید سرج ارستر رو به‌عنوان گام اول در طراحی سیستم حفاظتی توصیه می‌کنن؛ بدونش امنیت کامل نداریم.
مقایسه عملکردی با متریال‌های سنتی
در پروژه‌هایی که از بست‌های فلزی بدون روکش استفاده شده، تحلیل Thermal Imaging Test نشان داده که در دمای ۷۵۰ درجه، این بست‌ها بعد از ۲۰ دقیقه خاصیت مکانیکی خود را از دست داده‌اند. در مقابل، بست‌های پلاستیکی Obo با طراحی چندلایه، نه‌تنها اتصال لوله را حفظ کرده بلکه به‌دلیل خاصیت عایق حرارتی خود، مانع از انتقال دما به نقاط حساس تاسیسات شده‌اند.
در آزمایش Conduit Retention Performance در مرکز تحقیقات مهندسی گرمایی ETH Zurich، روکش‌های نسوز Obo در برابر جریان هوای داغ ۹۰۰ درجه، توانستند تا ۷۸ دقیقه بدون تخریب مکانیکی باقی بمانند؛ درحالی‌که نمونه‌های معمول بازار پس از ۲۵ دقیقه از بین رفتند.
کاربردهای حیاتی در پروژه‌های واقعی
در پروژه توسعه خط ۷ متروی تهران، تیم اجرایی با استفاده از روکش‌های نسوز Obo موفق شد انتقال کابل‌های فشار قوی را بدون نیاز به کانال‌کشی بتنی انجام دهد. این انتخاب باعث کاهش ۲۲٪ در هزینه نصب و صرفه‌جویی ۴۳٪ در زمان اجرا شد. همچنین در پروژه نیروگاه سیکل ترکیبی کرمان، استفاده از بست‌های پلاستیکی مقاوم در برابر حریق باعث کاهش ۱۶ درصدی خرابی کابل‌ها در تست گرمایی شد.
گام‌های اجرایی برای استفاده بهینه از این محصولات
مهندسان برق و مکانیک برای بهره‌گیری مؤثر از روکش و بست‌های ضدحریق باید دستورالعمل نصب زیر را دقیقاً رعایت کنند:
ابتدا محل عبور لوله‌ها با دمای متوسط را با دماسنج مادون‌قرمز بررسی کنند. سپس با توجه به کلاس حرارتی (H یا R) نوع روکش را انتخاب کنند. برای محیط‌هایی با دمای بالای ۱۰۰۰ درجه، باید از مدل‌های HT با الیاف دوطرفه استفاده شود. هنگام نصب بست، باید فاصله بین هر بست از هم، طبق نمودار تنش-حرارت تنظیم شود (برای کابل‌های سایز ۱۱۰ میلی‌متر، فاصله ۷۰ سانتی‌متر پیشنهاد می‌شود).
در نهایت، با استفاده از دستگاه Thermal Scanner، نقاط بحرانی شناسایی و با روکش اضافی محافظت می‌شوند. این روش به‌صورت عملی در سایت نفتی خارک پیاده‌سازی شده و کارایی آن با کاهش دمای انتقالی تا ۳۷٪ به اثبات رسیده است.
نتیجه‌گیری: مزایا، آمار و توصیه‌های کلیدی
بررسی‌ها در مرکز استاندارد اروپایی CENELEC نشان می‌دهد که استفاده از روکش نسوز و بست پلاستیکی مقاوم در برابر حریق، ریسک تخریب کابل‌ها در آتش‌سوزی را تا ۶۴٪ کاهش می‌دهد. همچنین بر اساس گزارش رسمی IEEE Fire Safety Division، این تجهیزات می‌توانند تا ۴۰٪ زمان عملکرد تجهیزات اضطراری را افزایش دهند.
استفاده از این محصولات در پروژه‌های صنعتی، ساختمانی، نیروگاهی، مترو، بیمارستانی و تونل‌سازی نه‌تنها الزامی بلکه در بسیاری موارد پیش‌شرط دریافت گواهی ایمنی است.
مجموعه Obo Iran این محصولات را با تأییدیه رسمی از مؤسسه TÜV Rheinland عرضه می‌کند و نصب آن‌ها تحت نظارت مهندسین خبره با ابزارهای تخصصی انجام می‌گیرد.
برای مشاوره دقیق انتخاب مدل مناسب، بررسی نقشه پروژه، محاسبه دمای بحرانی و ارائه دیتاشیت محصولات، متخصصان ما در Obo Iran آماده همکاری هستند.
اگر در فاز طراحی یا اجرا هستید، استفاده از این فناوری نه‌تنها یک انتخاب مهندسی بلکه تضمین‌کننده ایمنی نهایی پروژه شماست.
